หลักและวิธีการตอบข้อสอบอัตนัยวิชากฎหมายระดับปริญญาโท (ตอนที่ 2) ว่าด้วยวิธีการจับประเด็น

หลักและวิธีการตอบข้อสอบอัตนัยวิชากฎหมายระดับปริญญาโท (ตอนที่ 2)

ขั้นตอนและวิธีการตอบข้อสอบอัตนัย

     ขั้นแรก จับประเด็นปัญหา

                อ่านโจทย์ให้เข้าใจ จับใจความให้ได้ว่า โจทย์กำลังถามเรื่องอะไร

                จากการประมวลเนื้อหาสาระของชุดวิชา 41716 กฎหมายอาญาและอาชญาวิทยาชั้นสูง เราต้องคิดให้ออกว่า เนื้อหาแบ่งออกเป็นกลุ่มๆ เนื้อหา (cluster)

                กลุ่มเนื้อหาที่ 1 เนื้อหาเกี่ยวกับทฤษฎีทางกฎหมายอาญา โจทย์อาจจะถามในเรื่องต่อไปนี้ เช่น

                - โจทย์ถามเรื่อง ปรัชญาและทฤษฎีเกี่ยวกับความรับผิดทางอาญาตามแนวทฤษฎีของซีซาร์ เบคคาเรียร์ (Cesare Beccaria)
                 - โจทย์ถามเรื่อง ทฤษฎีเกี่ยวกับการกำหนดความรับผิดทางอาญาตามแนวทฤษฎีของ จอห์น สจ๊วต มิล (John Stuart Mill) ที่นำมาพัฒนาเป็นทฤษฎีการป้องกันการกระทำที่อาจเป็นภยันตรายต่อผู้อื่น
                 -โจทย์ถามแนวคิดเรื่อง ภยันตรายต่อผู้อื่น (Harm to others)
                 - หลักการกำหนดความผิดอาญาตามแนวคิดของศาสตราจารย์ เฮอเบิร์ต แอล แพ็กเกอร์ (Herbert L Packer)                
                 - โจทย์ถามเรื่อง ความแตกต่างระหว่างระบบกฎหมายคอมมอนลอว์กับระบบกฎหมาย
ซีวิลลอว์
                  - โจทย์ถามเรื่อง โครงสร้างความรับผิดทางอาญาในระบบกฎหมายคอมมอนลอว์
                  - โจทย์ถามเรื่อง โครงสร้างความรับผิดทางอาญาในระบบกฎหมายซีวิลลอว์
                  - โจทย์ถามเรื่อง หลักยกเว้นความผิดทางอาญา
                  - โจทย์ถามเรื่อง หลักยกเว้นโทษทางอาญา
                  - โจทย์ถามเรื่อง ทฤษฎีเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างการกระทำและผล
                           - ทฤษฎีเงื่อนไข
                           - ทฤษฎีเหตุที่เหมาะสม
                              เหตุแทรกแซงที่คาดหมายได้
                           - ทฤษฎีความรับผิดในทางภาวะวิสัย
                     
                 กลุ่มเนื้อหาที่ 2 ทฤษฎีทางอาชญาวิทยา โจทย์อาจจะถามในเรื่องต่อไปนี้ เช่น
                     1. ทฤษฎีอาชญาวิทยาของสำนักคลาสสิค (ซีซาร์ เบคคาเรีย)
                         - ทฤษฎีการลงโทษเพื่อป้องกันสังคม
                         - ทฤษฎีการลงโทษเพื่อการข่มขู่ยับยั้ง
                         - ทฤษฎีเจตจำนงอิสระ (Free Will)
                         - ทฤษฎีฮีโนิสซึ่ม (Hedonism)

                    2. ทฤษฎีอาชญาวิทยาของสำนักปฏิฐานนิยม
                          - ทฤษฎีของสำนักอิตาเลียน ได้แก่ ทฤษฎีว่าด้วยอาชญากรโดยกำเนิด(Born Criminal) (โดย ซีซาร์ ลอมโบรโซ)
                             - ทฤษฎีอาชญาวิทยาของสำนักชิคาโก
                             - ทฤษฎีการส่งผ่านค่านิยมทางวัฒนธรรม (The transmission of Cultural Value)
                             - ทฤษฎีการขยายตัวจากศูนย์กลางเดียวกัน (การขยายตัวแบบวงกลม) (Theory of Concentric Circle) ของ เออร์เนส เบอร์เกส (Ernest Burgess)
                              - ทฤษฎีความไร้ระเบียบทางสังคม (Theory of Social Disorganization)
                    3. ทฤษฎีอาชญาวิทยาในมิติสังคมวิทยาเชิงโครงสร้างหน้าที่
                              - ทฤษฎีโครงสร้างหน้าที่กับอาชญากรรม
                              - ทฤษฎีอโนมี
                              - ทฤษฎีความตึงเครียด
                              - ทฤษฎีการเรียนรู้ทางสังคม
                    4. ทฤษฎีอาชญาวิทยาในมิติสังคมวิทยาเชิงความสัมพันธ์
                              4.1 - ทฤษฎีความสัมพันธ์ที่แตกต่าง
                                       - ทฤษฎีอาชญาวิทยาว่าด้วยการกระทำผิดของเด็กและเยาวชน ได้แก่
                                          - ทฤษฎีวัฒนธรรมหลัก-วัฒนธรรมรองกับอาชญากรรม
                                          - ทฤษฎีจุดร่วมแห่งความสนใจ (6 ประการ คือ ความศรัทธา ความเป็นอิสระ ความทุกข์ยาก ความเหนียวแน่นอดทน ความตื่นเต้น และความชาญฉลาด) ของวอลเตอร์ เบ็นสัน มิลเลอร์
                                          - ทฤษฎีวัฒนธรรมย่อยของการกระทำผิด ของ อัลเบิร์ต โคเฮน
                                          - ทฤษฎีการตีตรา (Label Theory)
                              - ทฤษฎีอาชญาวิทยาแบบบูรณาการ
                     5. ทฤษฎีการลงโทษ
                              - ทฤษฎีการลงโทษเพื่อแก้แค้นทดแทน
                              - ทฤษฎีการลงโทษเพื่อข่มขู่ยับยั้ง
                              - ทฤษฎีการลงโทษเพื่อแก้ไขฟื้นฟู

                      กลุ่มเนื้อหาที่ 3 การบูรณาการเนื้อหาวิชาที่มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน โจทย์อาจจะถามในเรื่องต่อไปนี้ เช่น
                              อาชญากรรม (อาชญาวิทยา) - สาเหตุของการกระทำผิด/การก่ออาชญากรรม - เหยื่ออาชญากรรม - การป้องกันและปราบปรามอาชญากรรม - การกำหนดความผิดอาญาให้ทันต่อสถานการณ์ปัจจุบัน - โครงสร้างความรับผิดทางอาญา - แนวคิดในการแก้ไขผู้กระทำผิด - นโยบายทางอาญา - การแก้ไขกฎหมายอาญา - การบังคับใช้กฎหมายอาญา

                     กลุ่มเนื้อหาที่ 4 กระบวนการยุติธรรมทางเลือก โจทย์อาจจะถามในเรื่องต่อไปนี้ เช่น
                               1. กระบวนการยุติธรรมเพื่อแก้ไขฟื้นฟูผู้กระทำผิด
                               2. กระบวนการยุติธรรมเพื่อแก้ไขเยียวยาผู้เสียหายและเหยื่ออาชญากรรม
                               3.  กระบวนการยุติธรรมเพื่อแก้ไขให้ชุมชนกลันคืนสู่สภาพดีดังเดิมหรือดียิ่งขึ้น
                               4.  ยุติธรรมเชิงสมานฉันท์
                               5. ยุติธรรมชุมชน

     ขั้นที่ 2 กำหนดประเด็นปัญหาตามที่โจทย์กำหนด

     ขั้นที่ 3 การเลือกทฤษฎีที่เหมาะสม

     ขั้นที่ 4 การวิเคราะห์และอธิบายปัญหาตามโจทย์ทีละประเด็น โดยอาศัยทฤษฎี (Theory) หลักการ (Principles) และการอ้างอิง ข้อมูลสนับสนุน อย่างหนักแน่น เชื่อถือได้

     ขั้นที่ 5 การสรุปผลการวิเคราะห์และอธิบาย อย่างครบถ้วนทุกประเด็น

      (ยังมีต่อ)
  
     รองศาสตราจารย์ณัฐฐ์วัฒน์  สุทธิโยธิน
     24 เมษายน 2557

หลักและวิธีการตอบข้อสอบอัตนัยวิชากฎหมายระดับปริญญาโท (ตอนที่ 1) ว่าด้วยหลักการ

หลักและวิธีการตอบข้อสอบอัตนัยวิชากฎหมายระดับปริญญาโท (ตอนที่ 1)

หลักการ
หลักการสำคัญในการตอบข้อสอบวิชากฎหมายในระดับปริญญาโท นักศึกษาจะต้องแสดงให้เห็นถึงความรู้ความสามารถของตนเอง 8 ประการ ดังต่อไปนี้

(1). มีความสามารถในการจับประเด็นให้รู้ว่า ปัญหาตามที่โจทย์ตั้งไว้คืออะไร (Define the problems) ประเด็นคำถามคืออะไร เกี่ยวข้องกับเรื่องอะไร

2. มีความสามารถแยกแยะประเด็นคำถามที่เกี่ยวข้องได้ว่ามีกี่ประเด็น สามารถค้นหาประเด็นคำถามให้ครบทุกประเด็น และได้ตอบคำถามครบถ้วนทุกประเด็น (Completely answer)

3. มีความสามารถในการคิดเชิงวิเคราะห์ (Analytical thinking) ได้เป็นอย่างดี

4. มีความสามารถในการใช้เหตุผล (Rational) เพื่ออธิบายปัญหา ยืนยัน สนับสนุนประเด็นคำถามและคำตอบ ได้เป็นอย่างดี

5. มีความรู้ความสามารถในการนำทฤษฎี (Apply theories to the problems) มาใช้ในการวิเคราะห์เพื่ออธิบายประเด็นคำถามและคำตอบแต่ละประเด็น ได้เป็นอย่างดี

6. มีความรู้ความสามารถในการนำข้อมูลหลักฐานอ้างอิง (Reference and Supporting) ตัวอย่างเช่น คำพิพากษาศาลฎีกา ผลการวิจัย สถิติ แนวคิดของนักวิชาการ มาใช้สนับสนุนความคิดของตนเองอย่างหนักแน่น และเชื่อถือได้

7. มีความสามารถในการอธิบาย (Explain) เชื่อมโยงประเด็นที่เกี่ยวข้อง อย่างมีความต่อเนื่องและสัมพันธ์กัน สามารถบูรณาการประเด็นปัญหาและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน (Integration) ได้เป็นอย่างดี

8. มีความสามารถในการเขียนนำเสนอความคิดของตนเอง (Presentation of your idea) ได้อย่างกระจ่างชัด สิ้นข้อสงสัย เรียบเรียงลำดับความคิดอย่างเป็นขั้นเป็นตอน ไม่วกไปวนมา

รองศาสตราจารย์ณัฐฐ์วัฒน์ สุทธิโยธิน
24 เมษายน 2557